Chwyt Kristellera – na czym polega oraz jego konsekwencje
Położnictwo to dziedzina medycyny, która korzysta zarówno z najnowocześniejszego sprzętu (np. USG 4D), jak i opracowanych wiele lat temu metod pomocy porodowej. Przykładem jest rękoczyn Kristellera. Słyszeliście o nim?
Co to jest chwyt Kristellera?
Chwyt Kristellera nazywa się w ginekologii także rękoczynem lub zabiegiem Kristellera. Jest to zabieg położniczy wykonywany przez lekarza asystującego podczas porodu. Polega on na ucisku dna macicy wywieranym w czasie rodzenia się główki oraz ramion dziecka. Metoda pochodzi z 1867 roku i została opracowana przez Samuela Kristellera, który opisał swój manewr wraz ze wskazaniami.
Manewr Kristellera – wskazania i przebieg
Głównym wskazaniem jest potrzeba skrócenia czasu porodu w momencie, gdy praca tłoczni mięśni brzucha nie jest już wystarczająca do zapewnienia dalszego postępu akcji porodowej. Jest to jedna z metod, którą można zastosować obok próżniociągu położniczego oraz kleszczy położniczych, gdy do problemów porodowych dochodzi w drugiej fazie porodu. W momencie, gdy główka dziecka jest już ustalona w odpowiednim położeniu i znajduje się w wychodzie miednicy zabieg cesarskiego cięcia, staje się trudniejszy technicznie dla lekarzy oraz bardziej niebezpieczny dla matki. W takiej sytuacji ucisk dna miednicy staje się jednym z możliwych rozwiązań. Wykonuje się go, jednak gdy nie ma ryzyka dystocji barkowej lub innych przeszkód w porodzie drogą pochwową.
Chwyt Kristellera przeprowadza się, gdy rodząca kobieta leży w pozycji na wznak. Osoba wykonująca rękoczyn musi stać z boku. Po odpowiednim ułożeniu dłoni w okolicy dna macicy osoba ta wykonuje masaż macicy, by podczas kolejnego skurczu zastosować ucisk. Nacisk powinien trwać około 5-8 sekund i może być powtarzany, co około 1-3 minuty. Autor metody uznał, że manewr może być wykonywany nawet 40 razy. Należy zachować odstęp około 15 minut między seriami po 10-15 ucisków.
Konsekwencje manewru Kristellera
Stosowanie tej metody jest obecnie kwestią dyskusyjną. Lekarze mają odmienne i bardzo skrajne opinie. Istnieją prace naukowe podające powikłania mogące wystąpić po zastosowaniu RK (rękoczynu Kristellera). Jeden z magazynów medycznych w 2009 roku opublikował tekst informujący, że wciąż nie ma wiarygodnych badań, które oceniałyby bezpieczeństwo tego manewru. Do listy możliwych negatywnych skutków należą:
- uszkodzenie szyjki macicy,
- naderwanie krocza,
- uszkodzenie zwieracza odbytu,
- pęknięcie żeber,
- wynicowanie macicy,
- pęknięcie macicy,
- krwotok,
- bolesne stosunki w przyszłości.
W przypadku dziecka lekarze alarmują o występowaniu dystocji barkowej oraz złamań kości. Dzieci urodzone podczas porodów z zastosowaniem chwytu Kristellera mają także niższą punktację w skali Apgar. Dodatkowo zwiększone ciśnienie wewnątrz maciczne może przyczyniać się do bardykardii i niedotlenienia.
Podsumowując, chwyt Kristellera to zabieg położniczy, który może mieć wiele niekorzystnych konsekwencji. Ale wykonanie go w niektórych sytuacjach wydaje się niezbędne do rozwiązania porodu naturalnego. O jego zastosowaniu decyduje lekarz prowadzący poród na podstawie analizy korzyści i ryzyka.
Czytaj też: Poród naturalny, kiedy jechać do szpitala.
