Skoki rozwojowe u dziecka

Wielu młodych rodziców w momencie, gdy dziecko jest płaczliwe, marudne i nieodkładalne szuka przyczyn takiego stanu w artykułach zamieszczonych w Internecie. Często w nich przewija się termin „skoki rozwojowe u dziecka”. Niektórzy uważają, że teoria skoków rozwojowych nie ma potwierdzenia w świecie naukowym, jednak spora część rodziców wyraźnie odczuwa, że zaszła jakaś zmiana w sposobie zachowania ich dziecka. 

Niemowlę rozwija się bardzo dynamicznie, właściwie każdego dnia możemy zaobserwować jakąś nową umiejętność jakiej się nauczyło. Pierwsze 12 miesięcy są czasem ogromnych przemian. Jak mówią specjaliści układ nerwowy rozwija się skokowo, dlatego istnieją okresy kiedy dziecko niemowlę ma problemy z zasypianiem, jest bardziej płaczliwe i ma większą potrzebę bliskości. W poniższym artykule wyjaśniamy czym są skoki rozwojowe i kiedy można się ich spodziewać. 

Czym są skoki rozwojowe u dziecka?

W pierwszym roku dziecka można wyróżnić siedem skoków rozwojowych, które specjaliści łączą z intensywnym rozwojem mózgu malucha. Często rodzice po trudniejszych momentach w opiece nad dzieckiem zauważają, że dziecko nauczyło się nowej umiejętności. Z każdym dniem, tygodniem, miesiącem mózg dziecka odbiera coraz więcej bodźców, bo jest w stanie zrozumieć coraz większą ilość informacji. Niemowlęta potrzebują czasu, aby sobie poradzić z intensywną nauką, jaką pobierają każdego dnia, obserwując swoje otoczenie. Rodzice w tych specyficznych tygodniach powinni uzbroić się w cierpliwość i pamiętać, że “marudzenie” dziecka niedługo się skończy. 

Pierwszy skok rozwojowy – 5 tydzień życia 

W 5 tygodniu życia dziecko jest już na świecie ponad miesiąc. Dziecko zaczyna być bardziej aktywne i jego egzystencja nie polega już tylko na jedzeniu oraz drzemkach. Wzrok i słuch dziecka nabierają ostrości dlatego zaczyna ono interesować się otoczeniem. To czas kiedy twarz mamy i taty przestaje być już tylko ciemniejszą plamą, a staje się wyraźniejsza z każdym dniem. To okres kiedy hałas czy nagła zmiana oświetlenia może być powodem niepokoju maluszka. Po pierwszym skoku rozwojowym rodzice często mogą doświadczyć pierwszych uśmiechów dziecka. pojawienia się łez podczas płaczu oraz więcej czasu spędzonego na aktywności. 

Drugi skok rozwojowy- 8 tydzień życia 

Trzymiesięczne niemowlę zaczyna zauważać, że niektóre rzeczy następują po sobie i rytm dnia wyznaczają określone czynności. Dlatego tak ważne jest wprowadzanie do rozkładu dnia rutynowych zadań oraz nawyków. Dziecko zauważa, że ma wpływ na poruszanie swoim ciałem. Fascynuje się swoimi rączkami, które często widzi na wysokości swojego wzroku. Rodzice mogą również usłyszeć nowe dźwięki wydobywające się z ust maluszka. Daleko mu jeszcze do pierwszych słów, ale zaczyna piszczeć, głużyć i pomrukiwać. W tym czasie dziecko uczy się podnosić główkę leżąc na brzuszku. Zaczyna interesować się również zabawkami, dlatego przydadzą się w zasięgu jego rączek kolorowe grzechotki czy piłki. 

Trzeci skok rozwojowy – między 11 a 12 tygodniem życia 

Trzeci skok rozwojowy u niemowlęcia wiąże się z zauważeniem przez nie szczegółów i detali. Może to być zmiana otoczenia, wyrazu twarzy rodziców czy natężenia oświetlenia. W tym czasie dziecko bada wszystkie przedmioty wkładając je do buźki. Związane jest to z faktem, że właśnie tam ma najwięcej receptorów zmysłowych. W tym okresie ruchy dziecka są bardziej skoordynowane, potrafi ono trzymać zabawkę obiema rączkami, a leżąc na brzuchu podejmuje próby podporu na przedramionach. 

Czwarty krok rozwojowy – między 18 a 20 tygodniem życia 

To specjalny czas w życiu każdego niemowlaka, kiedy zauważa związki przyczynowo skutkowe, widzi że upuszczenie zabawki spowoduje to, że rodzic ją podniesie. Rodzice mogą usłyszeć również zlepki prostych sylab wydobywające się z ust dziecka. Jest to też okres kiedy mama i tata muszą lepiej zabezpieczać miejsce zabaw malucha. Zaczyna on bowiem swoją przygodę w przemieszczaniem się i potrafi przewrócić się z plecków na brzuszek i odwrotnie. Rozpoczyna też wiele aktywności, które przygotowują go do nauki raczkowania. Między innymi pobiera się na rączkach i unosi wysoko swój tułów. Wiele niemowląt odnajduje niemałą frajdę obserwując swoje odbicie w lustrze.  

Piąty krok rozwojowy – między 22 a 26 tygodniem życia 

Na przełomie piątego i szóstego miesiąca życia dziecko uczy się budowania relacji międzyludzkich. Najważniejszą rolę odgrywają rodzice z naciskiem na specjalną więź z mamą. Jednak poznają również dziadków, ciocie, wujków. Do jednych osób mają zaufanie, inne wywołują w nich niepewność i płacz. W tym czasie zniknięcie rodziców z pola widzenia maluszka może budzić w nim strach, który nazywany jest lękiem separacyjnym. Dziecko nie rozumie, że rodzic którego nie ma w pokoju nie zginął na zawsze. Zmienia się diametralnie postrzeganie przestrzeni przez dziecko, umie ono zauważyć odległość między przedmiotami. Dalej postępuje dynamiczny rozwój ruchowy dziecka, które uczy się samodzielnie siedzieć. Jest to czas kiedy rodzice mogą zauważyć, że dziecko chętnie przegląda z nimi książeczki i bawi się coraz większą ilością zabawek. 

Szósty skok rozwojowy – między 33 a 37 tygodniem życia 

W okolicach dziesiątego miesiąca życia sposób myślenia i przetwarzania informacji dziecka dojrzewa. Dziecko zaczyna rozumieć coraz lepiej otaczający je świat, dzieli otrzymane dane na kategorie, które układa na swój sposób. Jest to czas kiedy rodzice mogą uczyć dziecko poprzez pokazywanie, opowiadanie i rozmowy o otaczającym dziecko świecie. Niemowlę w tym wieku zapamiętuje nazwy przedmiotów i potrafi je pokazać. Rodzic może również zauważyć jakie rzeczy śmieszą i bawią jego dziecko. Często to właśnie ono jest inicjatorem zabaw. Niektóre malce zaczynają okazywać zazdrość, kiedy rodzic np. przytula inne dziecko.

Siódmy skok rozwojowy – między 41 a 46 tygodniem życia dziecka 

Ostatni krok rozwojowy w pierwszym roku życia dziecka przypada na około 11 miesiąc po porodzie. To czas kiedy dziecko zaczyna wiele fragmentów otaczającego je świata składać w jedną całość. Uwielbia zabawy, gdzie trzeba dopasowywać elementy lub budować jakieś struktury. Maluchy bardzo świadomie wydają w tym okresie dźwięki np. uczą się naśladować odgłosy zwierząt. Niemowlę w tym wieku często potrafi świadomie operować słowem “nie”. To dobra chwila na zakup pierwszych kredek, bo dziecko wykazuje zainteresowanie rysowaniem na kartce. Również następuje dynamiczny rozwój umiejętności ruchowych. Ten skok rozwojowy przygotowuje mięśnie czy postawę ciała do postawienia swoich pierwszych kroków.