Jak wytłumaczyć dziecku śmierć? – postępowanie w trakcie żałoby

Nadchodzi czas jesiennej zadumy i wspominania zmarłych bliskich. Wielu z nas wybierze się z dziećmi na cmentarze, by zapalić znicze. Pojawią się trudne pytania i trudne emocje. Jak wytłumaczyć dziecku śmierć?

Jak wytłumaczyć dziecku śmierć i postępować w czasie żałoby?

Mówienie o śmierci wielu z nas sprawia kłopot ze względu na towarzyszące jej silne emocje, tymczasem poruszając ten temat z dzieckiem konieczne są proste słowa i bezpośredni przekaz. Jak wytłumaczyć dziecku śmierć?

1. Słuchaj i pocieszaj – dziecko reaguje na wiadomość o śmierci na różne sposoby. Maluchy płaczą, pytają lub wydają się zupełnie nie reagować. We wszystkich przypadkach zostań z dzieckiem, by je przytulać i dodawać mu otuchy.
2. Ubierz emocje w słowa – zawsze zachęcaj dziecko do mówienia o swoich uczuciach związanych ze stratą. Ważne jest byś sama także mówiła o tym, co myślisz!
3. Wytłumacz dziecku, czego się spodziewać – śmierć oznacza zmiany! Mały człowiek może mieć wiele obaw, dlatego skup się na jego lękach i wyjaśnij, jak będą wyglądały najbliższe dni, a także kolejne miesiące bez babci, taty lub cioci. Opowiedz mu kto odbierze go z przedszkola lub wytłumacz czemu będziesz przez kilka dni po za domem.
4. Rozmawiaj o pogrzebach i rytuałach – opowiedz dzieciom jak wygląda pogrzeb. Powiedz mu, co będzie się działo podczas nabożeństwa oraz na cmentarzu. Przekaż mu, że podczas uroczystości będzie dużo ludzi, że wielu z nich może płakać lub chcieć się przytulać. Wytłumacz, co znaczą zwroty typu “Moje kondolencje!”.
5. Daj dziecku rolę – odgrywanie małej, ale aktywnej roli często pomaga dziecku opanować nową sytuację. Zastanów się i zdecyduj, czy jest coś, co może zrobić Twój kilkulatek. Czy mógłby przeczytać wiersz podczas pogrzebu lub stypy? A może zrobi bukiet, który położycie wspólnie na grobie? Daj mu szanse i pozwól zdecydować, czy chce coś zrobić w tym trudnym czasie.
6. Pomóż dziecku pamiętać – zachęcaj dziecko do rysowania portretów lub scenek ze wspólnych zabaw albo razem opiszcie ulubione historie związane ze zmarłym bliskim. Nie należy unikać tego tematu, ale najlepiej dzielić się szczęśliwymi wspomnieniami! Takie rozmowy pomagają ograniczyć smutek i przywołać pozytywne emocje.
7. Odpowiadaj na emocje dziecka – jeżeli dziecko jest smutne lub zdenerwowane podejdź do niego z empatią. Pamiętaj, że dzieci mogą mieć w tym czasie problemy z koncentracją, kłopoty ze snem lub prezentować irracjonalna dla dorosłych lęki.
8. Baw się – dorosłym w żałobie bywa trudno, ale wciąż powinni znaleźć w sobie siłę do zabawy z maluchem!

Jak rozmawiać z dziećmi o śmierci? – książka może pomóc!

Często nie wiemy, jak wytłumaczyć dziecku śmierć! Czujemy się zagubieni i przytłoczeni własnymi emocjami lub nie chcemy zasmucać swojego syna lub córki. W takiej sytuacji możemy sięgnąć po książki o tej tematyce dopasowane do wieku dziecka.

1. “Mała książka o śmierci” – czarny humor i prosty język mogą niektórym pomóc w przełamaniu tematu tabu.
2. “Mój dziadek był drzewem czereśniowym” – opowieść dla dzieci, które czytają już samodzielnie. Ciepła historia o rodzinie, miłości i śmierci.
3. “Czas czarodziej” – książka przeznaczona dla dzieci w wieku ponad 4 lat. Książka o przemijaniu, ale także o ponad czasowej sile miłości.
4. “Wdzięczny kwiat” – krótka opowieść o cyklu życia opisana a przykładzie kwiatów. Polecana dla dzieci 6+
5. “Cudowna wyspa dziadka” – pozycja dla dzieci w wieku 2-4 lat, która opowiada o przyjemnym pożegnaniu. Dziadek trafia przecież na wspaniałą wyspę, gdzie dobrze się czuje i nie musi już chodzić o lasce.

Jak powiedzieć dziecku o śmierci bliskiej osoby?

Jak wytłumaczyć dziecku śmierć? Zdobądź się na odwagę i powiedz prawdę o tym, co się stało od razu, choć dawka informacji musi być dopasowana do wieku dziecka. Użyj słów “umarł” lub”jest martwy” zamiast sformułowania “odszedł”, które sugeruje możliwość powrotu.

Pamiętaj, że musisz być gotowa na różne reakcje i musisz je zrozumieć niezależnie od tego, jak sama podchodzisz do tematu straty. Nie wstydź się płakać z dzieckiem. Płaczcie razem. To zdrowe!

Jako rodzice często zapominamy o “samoopiece” w tym krytycznym momencie, dlatego pamiętaj, aby dbać o siebie!